Author :
Abstract
Dekadans ilkin ahlaki iyi adına içgüdülerin yozlaştırılması, bireydeki yaşamsal gücün zayıflatılması olsa da bununla sınırlı kalmamış, bütün bir kültür ve medeniyete bulaşmıştır. Ancak dekadans tartışmalarına bakıldığında daha çok ahlaki dekadans üzerine yoğunlaştığı, kültür ve medeniyetteki dekadansın yeterince tartışılmadığı; ahlaki dekadans tartışmalarının gölgesinde kaldığı görülür. Bu makaledeki amacımız ahlak alanındaki dekadansın yanında dekadansın kültür ve medeniyetteki çeşitli tezahürlerine ışık tutarak Nietzsche'nin dekadans eleştirisinin olabildiğince tam bir portresine ulaşmaktır. Buna dekadansın bir tür soykütüğünün çıkarılması da denilebilir. Zira ona göre yaşamı iyi ve kötü olarak ikiye ayırarak yaşamın zorunlu mayası olan kötü'yü yok etmeye yönelen idealist anlayışlar dekadans olduğu kadar, idealizme karşıtlık temelinde zuhur etmiş ahlak, kültür ve medeniyetler de dekadanstır. Bu kontrast düşüncelerin tamamı dekadansın farklı semptomlarını oluştururlar. Bu bağlamda makalede sadece idealist yorumun ürünü ahlakın ve yansımalarının Nietzsche'nin yıkıcı eleştirisinin hedefinde yer almadığı; idealist ahlak ve değerlerin yıkımı üzerinden yükselen modernizm ve onun türevleri olan pozitivist, ilerlemeci anlayışların tümünün; tarihin ideal bir geleceğe yol aldığını öne süren sosyalizmin, türlerin sürekli tekamül içinde olduğunu öne süren Darvinizmin; Kantçı ahlakçılığın, demokrasinin, romantizmin ve daha da genişletilebilir bir listenin onun yıkıcı eleştirisinin hedefinde yer aldığı gösterilecektir.
Keywords
Abstract
Although decadence is primarily the corruption of instincts in the name of moral good and the weakening of the vital forces in the individual, it has not remained limited to this scope but infected the whole culture and civilization. However, when the debates on decadence are viewed, it is seen that they are mostly focused on moral decadence. With this article, we aim to reach a full portrait of Nietzsche's critique of decadence as far as possible by shedding light on the various manifestations of decadence in culture and civilization as well as decadence in the field of morality. This can also be called making a kind of genealogy of decadence. According to the philosopher, decadence is not only represented by idealist understandings that divide life into good and evil, tending to destroy "evil," which is the necessary leaven of life. But it is also represented by moralities and cultures and civilizations that emerged based on opposition to idealism. All of these contrasting thoughts form different symptoms of decadence. In this context, the article will try to reveal that the target of the philosopher's destructive critique does not solely consist of the morality produced by the idealist interpretation and the reflections of this morality, but his critique also targets modernism rising over the destruction of idealist morality and values as well as positivist and progressive understandings that are its derivatives, such as Socialism claiming that history progresses to an ideal future, Darwinism asserting that species are constantly evolving, Kantian moralism, democracy, romanticism, and an even more extensible list.
Keywords
- Baykan, Fehmi. (2000). Nietzsche’nin Felsefesi. İstanbul: BilgeSu Yayıncılık.
- Camus, Albert. (2011). Sisifos Söyleni. (Çev. Tahsin Yücel). İstanbul: Can Yayınları.
- Copleston. (1998). Felsefe Tarihi, Nihilizm ve Materyalizm. İstanbul: İdea Yayınevi.
- Conway, Daniel W. (1995). The Economy of Decadence. Journal of Nietzsche Studies, Spring 1995, No. 9/10, American Nietzsches. Penn State University Press. https://www.jstor.org.
- Deleuze, Gilles. (2021). Nietzsche ve Felsefe. (Çev. Ferhat Taylan). İstanbul: Norgunk Yayıncılık.
- Domino, Brian. (2019). Nietzsche on Depression and Décadence. Philosophical Prac- tice, July 2019, 14.2: 2341-53, Miami University.
- Dürre, Mazlum. (2020). Nietzsche’nin Nihilizm Söylemi. Felsefe Arkivi, Sayı: 52, 2020. İstanbul University Press.
- Er, Sadık Erol. (2019). Cioran'ın Nietzsche'si . Özne Dergisi, 31. Kitap, Güz 2019. Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları.
- Erdem, Hüseyin Suphi. (2007). Nietzsche, Perspektivizm, Anlam ve Yorum. Van: Bilge Adamlar Yayınevi.
- Granier, Jean. (2005). Nietzsche. Çev. Işık Ergüden. Ankara: Dost Yayınları.
- Hurrell, David. (2019). An Analysis of Nietzsche’s Conception of Decadence. Ph Dt hesis The Open University
- Huszar, George. (1945). Nietzsche's Theory of Decadence and the Transvaluation of all Values. Journal of the History of Ideas, Jun., 1945, Vol. 6. University of Pennsylvania Press. https://www.jstor.org.
- Kılıç, Yavuz. (2019). Nietzsche'de "Decadence" Fenomeni. Özne Dergisi, 31. Kitap, Güz 2019. Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları.
- Kuçuradi, İonna. (1999). Nietzsche ve İnsan. Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu.
- Morley, Neville. (2004). Decadence as a Theory of History. New Literary History, Autumn, 2004, Vol. 35, Forms and/of Decadence. The Johns Hopkins Uni- versity Press Stable. https://www.jstor.org.
- Nietzsche. (1995). Gezgin ile Gölgesi. Çev. İsmet Zeki Eyüboğlu. İstanbul: Broy Ya- yınları.
- Nietzsche. (1997). Böyle Buyurdu Zerdüşt. Çev. Turan Oflazoğlu. İstanbul: Milli Eği- tim Basımevi.
- Nietzsche. (1999). Ecce Homo Kişi Nasıl Kendisi Olur. Çev. Can Alkor. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Nietzsche. (2001a). Tan Kızıllığı. Çev. Hüseyin Salihoğlu&Ümit Özdağ. Ankara: İmge Yayınevi.
- Nietzsche. (2001b). Deccal. Çev. Oruç Aruoba. İstanbul: Hil Yayıncılık.
- Nietzsche. (2002a). Güç İstenci. Çev. Sedat Umran. İstanbul: Birey Yayıncılık.
- Nietzsche. (2002b). Putların Alacakaranlığı. İstanbul: Say Yayınları.
- Nietzsche. (2003a). Tarihin Yaşam İçin Yararı ve Yararsızlığı Üzerine. Çev. Nejat Bozkurt. İstanbul: Say Yayınları.
- Nietzsche. (2003b). Şen Bilim. Çev. Levent Özşar. Bursa: Asa Kitabevi.
- Nietzsche. (2003c). Aforizmalar. Çev. Ali Akdeniz. İstanbul: Babil Yayınları.
- Nietzsche. (2010). Ahlakın Soykütüğü. İstanbul: Say Yayıncılık.
- Scott, Jacquline. (1998). Nietzsche and decadence: The revaluation of morality. Continental Philosophy Review 31: 59–78, 1998. Kluwer Academic Publishers. Printed in the Netherlands.
- Işık, Sever. (2019). Mantıkçı Despot, Anti Yunan ve Dekadan: Nietzsche'nin Sokrates'i ya da Sokrates'in Suretleri, Özne Dergisi, 31. Kitap, Güz 2019. Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları.
- Smith, James M. (1953). Concepts of Decadence in Nineteenth-Century French Li- terature. Studies in Philology, Oct., 1953, Vol. 50, No. 4. University of North Carolina Press. https://www.jstor.org.
- Lomnitz, Claudio. (1994). Decadence in Times of Globalization. Cultural Anthropo- logy , May, 1994, Vol. 9, No. 2. Published by: Wiley on behalf of the American Anthropological Association. https://www.jstor.org.
- Weber, Alfred. (1993). Felsefe Tarihi. Çev. H. Vehbi Eralp. İstanbul: Sosyal Yayınlar.
