Author :
Abstract
Analitik epistemolojinin merkezi bir sorunu haline gelen “Gettier sorunu” sadece epistemolojik bir sorun olmakla kalmamıştır. Bu sorun sıklıkla bir "kavram analizi" sorunu olarak formüle edildiğinden önemli bir metafelsefi soruna da dönüşmüştür. Böylece bugün çağdaş analitik felsefe, Gettier sorunu bağlamında biri epistemoloji içi bir kriz, diğeri metodolojik temellendirme krizi ve bir diğeri analitik felsefenin kimliği krizi olmak üzere üç kriz veya tartışma konusuna tanıklık etmektedir. Bu çalışmada söz konusu tartışmalara dair iki görüş savunulmaktadır. Birincisi yaygın kanaatin aksine Gettier sorunu bir kavram analizi sorunu değildir. Bu yaygın kanaat analitik felsefenin gelişimini doğru yorumlayamamaktan doğan bir yanılgıdır. İkincisi Gettier sorununa kaynaklık eden yöntem, içinde “bilir”, “bilgi”, “inanç” ve ilgili terimleri içeren önermelerin dilbilimsel analize tabi tutulmasını teklif eden gündelik dil felsefesi yaklaşımının sürdürülmesinden başka bir şey değildir. Ancak, Karl Popper'ın da uzun zaman önce uyardığı gibi, gündelik dil felsefesi yaklaşımını epistemolojik sorunlara uygulamadaki temel sıkıntı, epistemolojinin ana konusundan bir sapmaya yol açmasıdır.
Keywords
Abstract
The "Gettier problem", which has become a central problem of analytic epistemology, is not only epistemological. Since it is often formulated as a "conceptual analysis problem”, it has also turned into a significant metaphilosophical problem. Thus, today, in the context of the Gettier problem, contemporary analytic philosophy is witnessing three crises or issues of debate: one is a crisis within epistemology, the other is the crisis of methodological justification, and the other is the crisis of the identity of analytical philosophy. In this study, two views are defended regarding these debates. First, contrary to widespread assumption, the Gettier problem is not a "conceptual analysis problem”. This widespread assumption is a mistake caused by not interpreting the development of analytic philosophy correctly. Secondly, the method that originates the Gettier problem is nothing but the continuation of the ordinary language philosophy approach, which proposes that propositions containing "knows", "knowledge", "belief" and related words be subjected to linguistic analysis. However, just as Karl Popper warned long ago, the main difficulty in applying the ordinary language philosophy approach to epistemological problems is that it leads to a deviation from the main topic of epistemology.
Keywords
- Austin, J. L. (1946). Other Minds. Proceedings of the Aristotelian Society, Supple- mentary Volumes, 20, 148-188.
- Ayer, A. J. (1946). Other Minds. Proceedings of the Aristotelian Society, Supplementary Volumes, 20, 188-197.
- Ayer, A. J. (1952)[1946]. Language, Truth and Logic. New York: Dover Publications, Inc.
- Ayer, A. J. (1956). The Problem of Knowledge. London: Macmillan and Company Li- mited.
- Babür, S. (2005). İkinci Çözümlemeler ya da İlk Bilgi-Kuramı Kitabı. Aristoteles. İkinci Çözümlemeler. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Bealer, G. (2000). A Theory of the A Priori. Pasific Philosophical Quarterly, 81, 1-30.
- Beaney, M. (2008). Analysis. The Stanford Encyclopedia of Philosophy. (Summer 2018 Edition), Edward N. Zalta (ed.), https://plato.stanford.edu/archives/sum2018/entries/analysis/
- Bueno, O. (2016). Epistemology and Philosophy of Science. The Oxford Handbook of Philosophy of Science. (Ed. Paul Humphreys). New York: Oxford University Press, 233-251.
- Carnap, R. (2001)[1934]. The Logical Syntax of Language. London: Routledge.
- Clark, M. (1963). Knowledge and Grounds: A Comment on Mr. Gettier's Paper. Analysis, 24 (2), 46-48.
- DePaul, M. R. & Ramsey, W. (eds.) (1998). Rethinking Intuition: The Psychology of Intuition and Its Role in Philosophical Inquiry. Lanham: Rowman and Littlefield
- Descartes, R. (1996). Meditations on First Philosophy: With Selections from the Objectives and Replies. (Trans. John Cottingham), Cambridge: Cambridge University Press.
- Devitt, M. (2011). No Place for A Priori. (Eds. M, J, Schaffer & M, L, Veber). What Place for the A priori?. Chicago: Open Court Publishing, 9-32.
- Dretske, F. (1971). Conclusive Reasons. Australasian Journal of Philosophy, 49 (1), 1- 22.
- Frege, G. (2007). Aritmetiğin Temelleri. (Çev. B. Gözkan), İstanbul: Yapı Kredi Ya- yınları.
- Fine, G. (2021). Essays in Ancient Epistemology. Oxford & New York: Oxford Univer- sity Press.
- Gettier, E. L. (1963). Is Justified True Belief Knowledge? Analysis, 23 (6), 121-123.
- Gerson, L. P. (2009). Ancient Epistemology. Cambridge: Cambridge University Press.
- Goldman, A. I. (1967). A Causal Theory of Knowing. The Journal of Philosophy, 64 (12), 357-372.
- Hetherington, S. (2019). Gettier Problems. The Internet Encyclopedia of Philosophy, , https://www.iep.utm.edu/gettier/
- Hume, D. (1976). İnsanın Anlama Yetisi Üzerine bir Soruşturma. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
- Kornblith, H. (1995). Naturalistic Epistemology and Its Critics. Philosophical Topics, 23 (1), 237–255.
- Lehrer, K. & Paxson, Jr., T. (1969). Knowledge: Undefeated Justified True Belief. The Journal of Philosophy, 66 (8), 225-237.
- Lapointe, S. (2011). Bolzano’s Theoretical Philosopy: An Introduction. New York: Palg- rave Macmillan.
- LIGO Scientific Collaboration & Virgo Collaboration (2016). Observation of Gravitational Waves from a Binary Black Hole Merger. Physical Review Letters, 116 (6), 061102-1 - 061102-16.
- LIGO Scientific Collaboration & Virgo Collaboration (2017). GW170817: Ob- servation of Gravitational Waves from a Binary Neutron Star Inspiral. Physical Review Letters, 119 (16), 161101-1 - 161101-18.
- Lycan, W. (2000). Philosophy of Language: A Contemporary Introduction. London & New York: Routledge.
- Milkov, N. (2003). A Hundred Years of English Philosophy. Dordrecht: Springer Sci- ence+Business Media
- Morris, M. (2007). An Introduction to the Philosophy of Language. Cambridge: Camb- ridge University Press.
- O.U.T.İ. (2019a). Press Release (April 10, 2019): Astronomers Capture First Image of a Black Hole. https://eventhorizontelescope.org/press-release-april-102019-astronomers-capture-first-image-black-hole.
- O.U.T.İ. (2019b). The Astrophysical Journal Letters. 875 (1). https://iopsci- ence.iop.org/issue/2041-8205/875/1.
- Popper, K. (2002) [1959]. The Logic of Scientific Discovery. London & New York: Ro- utledge.
- Popper, K. (1972). Epistemology Without a Knowing Subject. Objective Knowledge: An Evolutionary Approach. Oxford: Clarendon Press, 106-152.
- Popper, K. (1974). Intellectual Autobiography. The Philosophy of Karl Popper. (Ed. Paul Arthur Schilpp). La Salle, Illinois: Open Court Publishing Co., 3-181.
- Quine, W. V. O. (1951). Two Dogmas of Empiricism. The Philosophical Review, 60 (1), 20-43.
- Quine, W. V. O. (1981). Five Milestones of Empiricism. Theories and Things. Camb- ridge: Harvard University Press.
- Russell, Bertrand. (2001) [1912]. The Problems of Philosophy. Oxford & New York: Oxford University Press.
- Tümkaya, S. (2021). Analitik Felsefe Neden Natüralizme Karşıdır? Kaygı, 20 (1), 289-305
- Williamson, T. (2007). The Philosophy of Philosophy. Oxford: Blackwell.
- Wittgenstein, L. (2008). Tractatus Logico-Philosophicus. (Çev. O. Aruoba). İstanbul: Metis Yayınları.
- Wittgenstein, L. (2009) [1953]. Philosophical Investigations. (Trans. G. E. M. Anscombe, P. M. S. Hacker, J. Schulte), Wiley-Blackwell.
- Wittgenstein, L. (1969) On Certainty. (Trans. G.E.M. Anscombe & D. Paul), Blackwell, Oxford. Öz: Analitik epistemolojinin merkezi bir sorunu haline gelen “Gettier sorunu” sadece epistemolojik bir sorun olmakla kalmamıştır. Bu sorun sıklıkla bir "kavram analizi" sorunu olarak formüle edildiğinden önemli bir metafelsefi soruna da dönüşmüştür. Böylece bugün çağdaş analitik felsefe, Gettier sorunu bağlamında biri epistemoloji içi bir kriz, diğeri metodolojik temellendirme krizi ve bir diğeri analitik felsefenin kimliği krizi olmak üzere üç kriz veya tartışma konusuna tanıklık etmektedir. Bu çalışmada söz konusu tartışmalara dair iki görüş savunulmaktadır. Birincisi yaygın kanaatin aksine Gettier sorunu bir kavram analizi sorunu değildir. Bu yaygın kanaat analitik felsefenin gelişimini doğru yorumlayamamaktan doğan bir yanılgıdır. İkincisi Gettier sorununa kaynaklık eden yöntem, içinde “bilir”, “bilgi”, “inanç” ve ilgili terimleri içeren önermelerin dilbilimsel analize tabi tutulmasını teklif eden gündelik dil felsefesi yaklaşımının sürdürülmesinden başka bir şey değildir. Ancak, Karl Popper'ın da uzun zaman önce uyardığı gibi, gündelik dil felsefesi yaklaşımını epistemolojik sorunlara uygulamadaki temel sıkıntı, epistemolojinin ana konusundan bir sapmaya yol açmasıdır. Anahtar Kelimeler: Kavram analizi, metafelsefe, analitik felsefe, Gettier sorunu, gündelik dil felsefesi.
